Zdaniem Perlsa (twórcy psychoterapii Gestalt) podstawowym celem psychoterapeutów Gestalt jest wzmocnienie potencjału człowieka, czyli zwiększanie jego mocy, jego możliwości poprzez proces integracji.
 

Dekalog Gestalt
 

• Żyj w „teraz”
• Żyj „tu”,w aktualnej sytuacji
• Akceptuj siebie takim jakim jesteś
• Zobacz swoje środowisko takim jakie ono jest. Z takim jakie ono jest nawiązuj kontakt, a nie z takim, jakim chciałbyś, by było
• Bądź uczciwy wobec samego siebie
• Wyrażaj siebie, mówiąc co chcesz, co myślisz, co czujesz. Nie manipuluj sobą i innymi poprzez racjonalizacje, oczekiwania, osądy i zniekształcenia
• Doświadczaj w pełni całej gamy emocji, tak przyjemnych jak i tych niemiłych
• Nie akceptuj żadnych zewnętrznych żądań, które są sprzeczne z Twoją wiedzą o sobie samym
• Bądź gotów do eksperymentowania, by napotkać nowe sytuacje
• Bądź otwarty na zmianę i rozwój

Konferencja Gestalt w Narajano, 1990 r.

IDEA PSYCHOTERAPII GESTALT

„Zdaniem Perlsa (twórcy psychoterapii Gestalt) podstawowym celem psychoterapeutów Gestalt jest wzmocnienie potencjału człowieka, czyli zwiększanie jego mocy, jego możliwości poprzez proces integracji. Można to osiągnąć przez podtrzymywanie i wzmacnianie autentycznych zainteresowań, pragnień i potrzeb jednostki. Wiele potrzeb jednostki ściera się z potrzebami otoczenia społecznego, a rywalizacja, dążenie do kontrolowania ludzi i rzeczy, wymagania perfekcji i niedojrzałość są częstymi zjawiskami w naszej współczesnej kulturze. Z tego wyrastają zarówno skutki, jak i przyczyny naszych nerwicowych zachowań społecznych. Każda kultura i ludzie w niej żyjący tworzą pewne koncepcje i modele idealnego zachowania społecznego, tego, jak jednostka „powinna” funkcjonować w swym otoczeniu. Aby być akceptowanym przez otoczenie, człowiek reaguje sumą stałych utrwalonych reakcji. … Zdaniem Perlsa, aby dostosować się do tych wymogów, do tego „powinieneś”, człowiek uczy się rezygnować z własnych uczuć , pragnień i potrzeb. Gdy to następuje człowiek wyrzeka się związku z naturą, traci z nią łączność, będąc jej częścią, odszczepia się od całości. Ten podstawowy konflikt między wymaganiami otoczenia i wewnętrzną istotą człowieka powoduje ogromne straty energii. ...Kiedy jednostka usiłuje żyć stosownie do z góry ustalonych koncepcji dotyczących tego , do czego świat „powinien” być podobny, wtedy kwestionuje swoje własne uczucia i potrzeby, ujmuje je w nawias, lekceważy ich znaczenie.

Rezultatem tej alienacji, oddzielenia się od autentycznych odczuć i zmysłów, jest zablokowanie potencjału jednostki i zniekształcenie jej perspektyw. … Staje się nieautentyczna i niepewna siebie. Nie dostrzega swych ograniczeń i odgrywa role niepodtrzymywane przez własny potencjał, przez własne możliwości. Przez poszukiwanie na zewnątrz wskazówek dotyczących tego, jak powinna się zachowywać, jednostka „oblicza” swe reakcje, które przestają być jej własnymi, autentycznymi reakcjami. Konstruuje wyimaginowany ideał tego, jaka „powinna” być. Nie dostrzega tego, jaka rzeczywiście jest. …

W terapii Gestalt terapeuta kieruje uwagę pacjenta na problem unikania przez niego wszelkich nieprzyjemności. Praca nad nieprzyjemnymi emocjami i wyobrażanym przez pacjenta bólem zmierza do ustalenia równowagi między frustracją a oparciem czy podtrzymaniem, które pacjent znajduje w samym sobie.

Dojrzałość można, według Perlsa, rozumieć jako przejście od zewnętrznego oparcia i podtrzymania, które jednostka znajduje w swoim otoczeniu, do wewnętrznego oparcia, które jednostka znajduje w samej sobie.

W terapii Gestalt dojrzałość jest osiągana:
 

• przez zwiększenie potencjału jednostki dzięki zmniejszeniu konieczności korzystania z zewnętrznego, środowiskowego oparcia
• przez zwiększenie tolerancji na frustrację
• przez ujawnienie nieautentycznego odgrywania przez osobę ról dziecka i dorosłego.
• Wraz z dojrzewaniem pacjent staje się w coraz większym stopniu zdolny do spontanicznego mobilizowania własnych zasobów i możliwości w celu satysfakcjonującego funkcjonowania w środowisku. Uczy się stawać na własnych nogach , staje się zdolny zarówno do poradzenia sobie z własnymi problemami, jak i z wymaganiami życia. Zaczyna spoglądać na świat i na samego siebie z takiej perspektywy, która umożliwia widzenie całej sytuacji, bez tracenia z oczu szczegółów czy elementów. … Nie płacze i nie domaga się wsparcia od otoczenia, ponieważ może znaleźć to w samej sobie. Nie żyje już dłużej motywowana przez lęki i obawy przed grożącą katastrofą. … Rezygnuje z chorobliwego kontrolowania siebie i otoczenia i pozwala sytuacji wpływać na jej działania. Zdolność do rezygnowania, do porzucenia przestarzałych reakcji, wypalonych związków i zadań przekraczających własne możliwości jest istotną częścią mądrości życia.
• W procesie terapii najważniejszą sprawą staje się więc mobilizacja własnych zasobów i źródeł, uczenie się „stawania na własnych nogach”, odnajdywanie właściwego kształtu własnej relacji z otoczeniem.
• Podstawową ideę koncepcji zmiany jednostki można wyrazić w następującym sformułowaniu: „ Zmiana występuje wtedy, gdy stajesz się tym, kim jesteś, a nie wtedy gdy próbujesz się stać tym, kim nie jesteś”. Jest to idea przewodnia całej terapii Gestalt. „

Jerzy Mellibruda „Teoria i praktyka terapii Gestalt” fragment